Noord-Hollandse polders



Noord-Hollandse polders

Bron: Wikipedia

Noord-Holland kenmerkt zich door de vele inpolderingen achter de duinstrook. Fietsend over de dijken ben je net iets hoger dan het landschap en heb je vaak een mooi overzicht.
De inpolderingen beperken zich niet tot deze provincie; een band van polders van Zeeland tot Groningen ligt over West- en Noord-Nederland. Zonder de mens zag het huidige land er heel anders uit en was het land er misschien niet eens!

Inhoud


  • Rondje Haarlemmermeer
  • Rondjes door het Amsterdamse Bos
  • Rondje om Amsterdam
  • Door Waterland
  • Langs de "wielen" van de WesFriese Omringdijk

Rondje Haarlemmermeer

De Haarlemmermeer polder is een voormalig veengebied. Het oprukkende water in de Middeleeuwen en de overwegend zuid-westen wind bedreigde de steden Leiden, Haarlem en Amsterdam; men had "de Waterwolf" niet meer in de hand. Na enkele stormvloeden was sprake van een dreigende verbinding van het meer met het IJ en daarmee met de Zuiderzee. Toen werd besloten tot inpoldering.
Rond die tijd waren al veel voormalige veenmeren ingepolderd met watermolens; maar de Haarlemmermeer was groter en vergde een nieuwe techniek om droog te malen; het net uitgevonden stoomgemaal.

De drie stoomgemalen van de Haarlemmermeer (bron: C. Rooijendijk "Waterwolven" uitg. Atlas)


rondje Haarlemmermeer

 Men begon met de aanleg van een ringdijk om het meer in te dammen; thans een prachtige fietsroute. Vervolgens werden vaarten gegraven met dwarssloten om het water af te voeren via de Ringvaart naar de Noordzee.



Drie stoomgemalen waren nodig om de Haarlemmermeer in slechts een paar jaar leeg te pompen; één bij Lijnden; één bij Cruquius en één bij Kaag. In 1852 was de polder droog.

gemaal "de Lynden" bij Osdorp

gemaal "de Cruquius" bij Heemstede

achterkant Cruquius met pomparmen zichtbaar
  
gemaal "de Leeghwater bij Kaag

achterkant de Leeghwater

Rondjes door het Amsterdamse Bos

Dicht bij mijn woning in Badhoevedorp is een brug over de ringvaart waardoor ik in 5 minuten in het bos ben. Het Amsterdamse Bos is begin van de vorige eeuw aangelegd in het kader van een werkgelegenheidsproject. Veel mensen uit Amsterdam en omstreken recreëren in dit mooie park.

rondje Amsterdamse Bos

Het is een klein fietsrondje, voor tussendoor of in de avond, maar wel een fijn rondje.


Rondje om Amsterdam

Het is heel leuk om rondom Amsterdam te fietsen. Opvallend hoe rustig en mooi het dan is terwijl de stad voortdurend zichtbaar blijft en nooit ver weg is.

rondje Amsterdam




grote veerpont over Noordzeekanaal voor woon-werk-verkeer bij Buitenhuizen

straatbeeld Nauerna (bij Zaandam)

zicht op Ransdorp

doe-het-zelf pontje in de Holendrecht


 Door Waterland

Waterland (onderdeel van Nationaal Landschap "Laag Nederland") is het gebied net ten noorden van Amsterdam. Een fietstocht over de Zuiderzeedijk en door de veenpolders en "Twiske"; een prachtig bosachtig natuurgebied. Waterland is zgn. veenbovenland en dus geen droogmakerij.


rondje Waterland





pontje over Noord-Hollands kanaal bij Landsmeer

Durgerdam

zicht op het IJsselmeer

zeedijk tussen Durgerdam en Holysloot

zeedijk tussen Durgerdam en Holysloot

mijn schaduw

veenweide Twiske

grazers in Twiske

Langs de "wielen" van de West-Friese Omringdijk

De West-Friese Omringdijk is ongeveer 1000 jaar geleden ontstaan door het samenvoegen van lokale dijkjes en terpen tot één afsluitende dijk. In die tijd werd het land uit drie richtingen bedreigd; uit het westen door de Noordzee die via grote zeegaten het binnenland van Noord-Holland instroomde; de Zuiderzee in het oosten en het stijgende water van het inmiddels overstroomde Waterland in het zuiden. Rond 1300 was het hele gebied bedijkt, nadat Wieringen in het noorden was overstroomd en 't Vlie, een voormalig veenriviertje inmiddels was uitgegroeid tot de Zuiderzee. Pas na afsluiting van de Zuiderzee door de Afsluitdijk in 1932 is West-Friesland goed beveiligd tegen overstromingen.
West -Friesland rond 1300. Bron Wikipedia

rondje West-Friesland


 Op veel plaatsen is nadien de dijk toch weer doorgebroken met hevige stormvloeden. Nadien werd de dijk hersteld, maar in het landschap zijn deze plaatsen nog goed te zien als kronkels in de dijk; vooral tussen Alkmaar en Schagen. Vaak zijn er ook diepe plaatsen in het landschap achtergebleven waar de zee met geweld door de dijk naar binnen stroomde. Thans zijn kleine vaak ronde meertjes hier de stille getuigen van, zogenaamde "wielen".

molens bij Heerhugowaard

toelichting bij herstelplan strijkmolens


de Omringdijk slingert zich door het landschap

een "Wiel" achter de dijk



Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Zuid-Limburg

Afbeelding
Fietsen in Zuid-Limburg - mei 2018 Zuid-Limburg heeft een plateau-landschap, een voormalige zeebodem; opgeheven door tectonische processen en ingesneden door rivier- en beekdalen zoals de Maas, Gulp en Geul. Het hoogste punt is de Vaalserberg, 322 meter, terwijl het waterniveau van de Grensmaas ca. 46 meter bedraagt. De opheffing is mede veroorzaakt doordat Afrika tegen Europa drukt waardoor Alpen en Ardennen ontstaan zijn. Nog steeds ontstaan door deze geologische processen aardbevingen in Zuid-Limburg. Na verlanding ontstond in het Carboon een moerasgebied; de bron van de steenkool in de Zuid-Limburgse en West-Begische bodem. bron internet; Actueel Hoogtebestand Nederland Fietsen in dit landschap wordt een fysieke uitdaging. Het is mijn bedoeling eerst de loop van enkele rivieren te volgen en daarna de heuvels in te trekken vanuit mijn standplaatsen Gulpen en Eys! mijn logeeradres in Euverem bij Marriët Custers (Vrienden op de Fiets) Bron: Wikipedia Ik heb ...
Meer lezen

Groningen

Afbeelding
Fietsen in Groningen bron: Wikipedia Na Friesland en Zeeland vind ik het fijn om opnieuw de dijken, waterlopen  polders en cultuurhistorische landschapselementen te verkennen; dit keer in Groningen. Ook hier is de invloed van de strijd van mens en natuur in het landschap zichtbaar. Inhoud De landschappen van Groningen Dag 1: door Wierdenland; op zoek naar maren en wierden Dag 2: langs de oevers van de Maren Dag 3: naar het Zuiderlijk Westerkwartier; zandruggen en veen Dag 4: Westerwolde; een landschap van heide-ontginning en esdorpen Dag 5: langs de Waddenkust; het Hogeland Dag 6: Fivelingo; epicentrum van aardschokken Dag 7: Gorecht; héél on-Gronings Dag 8: de Wolden; het "wilde" gebied Dag 9: de Veenkoloniën; een prachtig landschap Dag 10: Oldambt; het doorbraakgebied van de Dollard De landschappen van Groningen De landschapsvormen en de ontstaanswijze van Noordoost Nederland zijn goed te zien op onderstaande kaart. De rode gebieden zijn rest...
Meer lezen

Noord-Holland; de Kop en Texel

Afbeelding
Noord-Holland; de Kop en Texel Inhoud Beschrijving van het landschap Dag 1: rondje Wieringen Dag 2: duinen en dijken Dag 3: de Wieringermeer polder Dag 4: rondje Texel Dag 5: de Hooge Berg, Waal en Burg resp. de Slufter Beschrijving van het landschap Tijdens de IJstijden is Nederland diverse malen bedekt geweest met kilometers dikke gletsjers. Door het aangroeien van het ijs werd de bodem ingedrukt en opzij geschoven; hierdoor ontstonden diepe geulen in het landschap, afgewisseld door lijnvormige heuvels (morenen) van verplaatste grond en stenen. De gletsjers kwamen tot de lijn Den Haag-Nijmegen (zie groene en blauwe vlakken in het kaartje). Door het smelten van de gletsjers werden de geulen weer grotendeels opgevuld met sediment uit de rivieren en puin uit het ijs. Dit veroorzaakte een dikke laag zogenaamde keileem (roze in het kaartje). invloed van IJstijden in Nederland Door erosie van water en wind werd het land langzamerhand weer genivelleerd, maar op so...
Meer lezen